ΕΛΠΙΔΑ ΡΙΚΟΥ, PhD Κοινωνικής Ψυχολογίας, ανθρωπολόγος, εικαστικός.

H Ελπίδα Ρίκου (γενν.1963, Αθήνα) σπούδασε κοινωνιολογία (Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα), κοινωνική ψυχολογία (D.E.A. και Doctorat, E.H.E.S.S., Παρίσι), κοινωνική ανθρωπολογία (D.E.A., Université Paris V-Sorbonne, Παρίσι) και εικαστικές τέχνες (Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας). ‘Εχει παρακολουθήσει εκπαιδευτικά σεμινάρια στην ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία (C.F.R.P. και S.P.F., Παρίσι, 1994-1997), έχει μετεκπαιδευτεί στην θεραπεία μέσω τέχνης (οκτάμηνο stage Université Paris VII-Denis Diderot, Παρίσι, 1997) και έχει διεξάγει έρευνες στο χώρο της ψυχιατρικής σε συνδυασμό με την τέχνη (εθελοντική συμμετοχή σε προγράμματα του 18ΑΝΩ, κά.). 

Από το 1998 ως σήμερα έχει διδάξει κοινωνική ψυχολογία και κοινωνική ανθρωπολογία σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο σε διάφορα πανεπιστήμια (Αθηνών, Πάντειο, Κρήτης, Θεσσαλίας, Ε.A.Π.), όπως και σε προγράμματα βιωματικής μάθησης (Πράξη «Ακαδημία Πλάτωνος»).  Από το 2007 ως το 2022 δίδαξε Ανθρωπολογία και Σύγχρονη Τέχνη στο Τμήμα Θ.Ι.Σ.Τ.Ε. της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, ενώ μεταξύ 2011 και 2013 δίδαξε επίσης στο Μεταπτυχιακό Εικαστικών Τεχνών (Μ.Ε.Τ.) της ίδιας σχολής. Από το 2016 ως το 2022 πρότεινε και συντόνισε το Εργαστήριο Σύγχρονης Τέχνης του Δήμου Χαλανδρίου (σε συνεργασία με την εικαστικό Σ.Γρηγοριάδου). Από το 2019 ως το 2022 ερεύνησε  την εξέλιξη της καλλιτεχνικής έρευνας στην Ελλάδα (για το 2019-2020, σε συνεργασία με την  ιστορικό τέχνης Κ.Κωνσταντίνου και την υποστήριξη του Κέντρου ‘Ερευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες). 

Από το 2023 η Ελπίδα Ρίκου στρέφεται επαγγελματικά προς την ψυχανάλυση. Παράλληλα, σπουδάζει συμβουλευτική ψυχικής υγείας (Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής) και απασχολείται εθελοντικά στην “Συν-Υπαρξη”(Α.Μ.Κ.Ε., Δίκτυο κοινωνικής αλληλεγγύης, ψυχολογικής υποστήριξης και πολιτισμού).

Οι δημοσιεύσεις της Ελπίδας Ρίκου περιλαμβάνουν την εισαγωγή και επιμέλεια της συλλογής κειμένων  Ανθρωπολογία και Σύγχρονη Τέχνη (2013, Αλεξάνδρεια), της μετάφρασης του βιβλίου του M. Augé Για μια ανθρωπολογία των σύγχρονων κόσμων (1999, Αλεξάνδρεια), του τόμου Φωνές/Fonés με κείμενα και έργα καλλιτεχνών και κοινωνικών επιστημόνων (2016, νήσος, μαζί με τον Π.Πανόπουλο), καθώς και της μετάφρασης του βιβλίου του Α.Gell Τέχνη και Δράση (Μ.Ι.Ε.Τ., 2022 σε συνεργασία με τον Π.Πανόπουλο), του τόμου Αξία με κείμενα και έργα καλλιτεχνών και θεωρητικών (2018, νήσος, μαζί με Ε.Γιαλούρη και Α.Λαμπρόπουλο), ειδικού αφιερώματος The Art of Research Practices Between Art and Anthropology του ηλεκτρονικού περιοδικού Field. A Journal of Socially Engaged Art Criticism (issue 11, 2018, μαζί με Ε.Γιαλούρη) και ειδικού αφιερώματος στο ερευνητικό πρόγραμμα Learning from documenta στο ίδιο περιοδικό (issue 18-19, 2021, μαζί με Ε.Γιαλούρη και Α.Λαμπρόπουλο). ‘Εχει δημοσιεύσει άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, συλλογικούς τόμους, καταλόγους εκθέσεων και στον ημερήσιο τύπο. 

Το καλλιτεχνικό της έργο περιλαμβάνει σχέδιο, ζωγραφική, βίντεο και συμμετοχικές δράσεις. Από το 2010 προτείνει και συντονίζει καλλιτεχνικά και ερευνητικά projects με διεπιστημονικό χαρακτήρα, στα οποία συμμετέχει και η ίδια ως ανθρωπολόγος και εικαστικός. Από το 2014 είναι ιδρυτικό μέλος του TWIXTlab (Α.Μ.Κ.Ε.), ερευνητικού, εκπαιδευτικού και δημιουργικού εγχειρήματος που τοποθετείται μεταξύ τέχνης, ανθρωπολογίας και καθημερινής ζωής. Το 2021 άνοιξε το or.artspace στο Κουκάκι, ένα εργαστήριο όπου δημιουργούνται (από την ίδια και συνεργάτιδες/ες της), εκτίθενται και πωλούνται έργα σύγχρονης τέχνης, προτείνονται και φιλοξενούνται πρότζεκτς καλλιτεχνικής έρευνας και δράσεις ανοιχτές στο κοινό.  

Στο or.artspace πραγματοποιείται τον Δεκέμβριο 2023 και η πρώτη ατομική έκθεση της Ελπίδας Ρίκου με τίτλο “My silly paintings are a nutcracker”, σχεδίων που έγιναν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Κυβέλης Λιγνού-Τσαμαντάνη.