Προτάσεις για σύγχρονες καλλιτεχνικές επαναδιαπραγματεύσεις των παραδοσιακών ‘συνόρων’ Ελλάδας και Αλβανίας (σε συνεργασία με τον Γ. Σαμαντά). Στο Common Journeys- Κοινές Διαδρομές: Αλβανία και Ελλάδα σε μια Πολιτιστική προσέγγιση, Διασυνοριακό Πρόγραμμα IPA «Ελλάδα-Αλβανία 2007-2013- COMMROOTS- «Strengthening our Common Roots through Cultural Cooperation», Τίρανα, σ. 415-434 (ελληνικά), σ. 243-255 (αγγλικά), σ. 109-122 (αλβανικά).
Τα σύνορα των εθνικών κρατών στα Βαλκάνια είναι ιδιαίτερα φορτισμένες σημάνσεις στον πολιτικό χάρτη. Δηλώνουν τομές αλλά και συνέχειες σε ιστορικό και πολιτισμικό επίπεδο που υπήρξαν και παραμένουν δύσκολα διαχειρίσιμες. Η ιδεολογική και συναισθηματική φόρτιση των «συνόρων» αυξήθηκε στην Ελλάδα της κρίσης. Στην δύσκολη αυτή συγκυρία, ζητήματα που αφορούν τον πολιτισμό, παρότι φαίνεται να έρχονται σε δεύτερη μοίρα, στην πραγματικότητα αποκτούν αυξημένη σημασία, αναδεικνύοντας έτσι την σύνδεση του πολιτισμού και της πολιτικής. Στις συνθήκες αυτές, αφενός η επιστήμη της ανθρωπολογίας, αφετέρου η τέχνη αποτελούν διόδους για μια πιο ψύχραιμη, εμπεριστατωμένη και δημιουργική επαναπραγμάτευση συλλογικών δεσμών, συμβόλων και νοημάτων.
Η προσέγγισή του άρθρου εκπηγάζει από σύγχρονες θεωρήσεις οι οποίες συνδέουν μεταξύ τους δύο αυτούς τομείς δραστηριοτήτων που έχουν κοινό ορίζοντα τον πολιτισμό (την τέχνη και την ανθρωπολογία) και στοχεύει ειδικότερα στην καλλιτεχνική επαναπραγμάτευση των παραδοσιακών συνόρων Ελλάδας και Αλβανίας. Πράγματι, η γειτνίαση αυτή είναι χαρακτηριστική των ποικίλων προβληματισμών που μπορούν να εγείρουν οι αυθαίρετες, εν πολλοίς, χαράξεις των ορίων των εθνικών κρατών, αλλά και των διενέξεων, των στρατηγικών, των σχέσεων εξουσίας που διαπερνούν εν γένει τη ζωή των συλλογικοτήτων και των υποκειμένων που τις απαρτίζουν. Στο κείμενο αναδεικνύουμε τη σύνθετη σχέση που συνδέει τον πολιτισμό, την τέχνη, την ανθρωπολογία και την πολιτική, πραγματευόμαστε ορισμένα ιστορικά δεδομένα που αφορούν το σύνορο και την παράδοση, ιδιαίτερα της «ελληνικότητας» και στοχαζόμαστε, με αφορμή συγκεκριμένη δημοσίευση, πάνω στην κατασκευή και τη διαχείριση της ετερότητας στη σύγχρονη Ελλάδα. Η προσέγγισή μας εμπνέεται από την γνωστή ιδέα του James Clifford (1988) περί της «εθνογραφίας ως κολάζ», στηρίζεται σε μια σειρά αναφορών, δηλαδή παραδειγμάτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως συστατικά μέρη ενός μελλοντικού εθνογραφικού κολάζ και καταλήγει στην επιλογή της εκδοχής εκείνης που φαίνεται να ανταποκρίνεται αρτιότερα στις συγκεκριμένες ασύμμετρες σχέσεις που αναπτύσσονται στα σύνορα Ελλάδας-Αλβανίας.